 |
| Inlaatwerk Hoogwatergeul Veessen-Wapenveld Bron foto: Waterschap Vallei en Veluwe |
De hoge waterstanden in de Nederlandse rivieren zal weinig mensen ontgaan zijn. Op social media, tv en kranten kwamen schitterende beelden voorbij van onze Nederlandse rivierdelta. Zeeën van water, ingedamd door machtige rivierdijken. Nederland op zijn puurst. Het stijgende water doet je ook telkens weer beseffen wat de kracht van een rivier is. We kunnen veel controleren en sturen maar als het water komt vindt het zijn weg. Het water wacht niet.
Het hoge water gaf afgelopen weken aanleiding tot veel aandacht voor de afronding van het Ruimte voor de Rivier programma. Langs de Rijntakken zijn ruim dertig projecten gerealiseerd die de rivier meer ruimte geven bij hoogwater. Die projecten waren meer ingrijpend dan het simpelweg versterken of verhogen van een dijk. Er zijn nevengeulen aangelegd, dijken zijn verplaatst en het begrip terpboerderij werd nieuw leven ingeblazen. Alles vanuit de gedachte om de rivier meer ruimte te geven.
Het Ruimte voor de Rivier project wordt in binnen- en buitenland geroemd. Terecht. De maatregelen betreffen technische hoogstandjes, ingenieus en innovatief. Daarnaast laat Nederland zien dat ze in staat is om vooruit te regeren. Anticiperen op veranderende omstandigheden in plaats van (te laat) reageren op veranderende omstandigheden of toenemende risico`s. In het buitenland zien we de desastreuse gevolgen wanneer men niet tijdig maatregelen neemt.
Toch zal het Ruimte voor de Rivier programma niet bij iedereen een gevoel van trots of bewondering oproepen. Het realiseren van deze projecten was namelijk alleen mogelijk doordat eigenaren grond moesten afstaan, boerderijen moesten worden gesloopt, bewoners moesten verhuizen of geconfronteerd werden met een sterk veranderende omgeving. De nieuwe ruimte voor de rivier gaat ten koste van bestaande ruimte voor wonen, werken en leven. Ruimte geven en ruimte nemen.
Het overleg met eigenaren en het zoeken naar passende oplossingen vraagt om een enorme inspanning. Ons rechtssysteem biedt goede waarborgen voor schadeloosstelling. Daarmee wordt de weerstand en onzekerheid niet altijd weggenomen voor diegene die afstand moet doen van zijn eigendom of zijn vertrouwde omgeving. Een ‘offer’ dat men als individu moet brengen ten behoeve van het algemene belang. Een spanningsveld dat voor iedereen die het treft anders is, maar niemand koud laat.
In dat spanningsveld hebben wij als rentmeesters een belangrijke en uitdagende rol vervuld. Eén van onze werkvelden betreft namelijk het overleg met eigenaren over de aan hun toekomende schadeloosstelling. Zelf heb ik als grondverwerver mogen werken aan de realisatie van onder andere de Hoogwatergeul Veessen-Wapenveld en de Dijkverlegging Westenholte. Het overleg met eigenaren is veel meer omvattend dan een discussie over bedragen. Door onze plaats aan de keukentafel zijn we vaak het aanspreekpunt voor zorgen over de plannen, de wijze van uitvoering, veiligheid etc. maar ook een uitlaatklep als het gaat om de emoties die het plan oproept. Uiteindelijk wordt iemands eigendom tegen zijn of haar wil ontnomen.
Voor het bereiken van overeenstemming bestaat geen stappenplan of standaardproces, elk geval kent zijn eigen uitdaging en vraagt om zijn eigen benadering. Dat dit niet eenvoudig is maakt dit werk enorm uitdagend.
Persoonlijk terugkijkend op het Ruimte voor de Rivier programma is het voor ons als grondverwervers een enorme klus geweest. Een inspanning die niet altijd wordt opgemerkt en zelden wordt aangehaald nu het Ruimte voor de Rivier programma is voltooid. Het zou misschien voor de hand liggen om dat te ervaren als een gebrek aan erkenning of waardering. Toch merk ik dat het goed voelt. De aard van ons werk vraagt om bescheidenheid en terughoudendheid als het gaat om spreken in termen van succes of prestaties. Als geen ander kennen we namelijk de andere kant van de tafel, het offer dat het individu heeft moeten brengen voor het algemeen belang. Dus mocht er nog een boek te schrijven zijn over het Ruimte voor de River programma, dan pleit ik ervoor om die te wijden aan het individu die zijn of haar ‘offer’ moeten brengen voor het algemeen belang. Want uiteindelijk kunnen we in ons dichtbevolkt land weinig realiseren zonder de bereidheid van het individu om zijn bijdrage te leveren aan het algemeen belang. En dat het algemeen belang nog het nodige zal vragen is een feit, denk alleen maar aan de realisatie van windmolens of het oplossen van het fileprobleem.
Persoonlijk terugkijkend op het Ruimte voor de Rivier programma is het voor ons als grondverwervers een enorme klus geweest. Een inspanning die niet altijd wordt opgemerkt en zelden wordt aangehaald nu het Ruimte voor de Rivier programma is voltooid. Het zou misschien voor de hand liggen om dat te ervaren als een gebrek aan erkenning of waardering. Toch merk ik dat het goed voelt. De aard van ons werk vraagt om bescheidenheid en terughoudendheid als het gaat om spreken in termen van succes of prestaties. Als geen ander kennen we namelijk de andere kant van de tafel, het offer dat het individu heeft moeten brengen voor het algemeen belang. Dus mocht er nog een boek te schrijven zijn over het Ruimte voor de River programma, dan pleit ik ervoor om die te wijden aan het individu die zijn of haar ‘offer’ moeten brengen voor het algemeen belang. Want uiteindelijk kunnen we in ons dichtbevolkt land weinig realiseren zonder de bereidheid van het individu om zijn bijdrage te leveren aan het algemeen belang. En dat het algemeen belang nog het nodige zal vragen is een feit, denk alleen maar aan de realisatie van windmolens of het oplossen van het fileprobleem.
